Jak ojciec z córką [Nakurwiam zen, Maria Peszek]

Rozmowa dwojga bliskich sobie ludzi, obojga spełnionych artystów, zilustrowana zdjęciami z domowego archiwum rodziny. Zdawać by się mogło, że to czytelniczy przepis na sukces. A jednak ta lektura pozostawia po sobie jakiś mrok. Ciekawa byłam tego pokoleniowego dialogu, więc niepomna ostrzeżenia umieszczonego na początku, że Ta książka może zranić twoje uczucia. Jeśli nie chcesz, nieCzytaj dalej „Jak ojciec z córką [Nakurwiam zen, Maria Peszek]”

Pewnej jesieni w uzdrowisku [Empuzjon, Olga Tokarczuk]

Odniesień do innych dzieł literackich, jak to u Noblistki, jest tutaj sporo, dość wyliczyć  Żaby Arystofanesa, gdzie pojawiają się tytułowe empuzy, czyli zmiennokształtne kobiece demony, Czarodziejską górę Manna czy prozę Schulza. Ale Empuzjon to wszakże „horror przyrodoleczniczy”, więc i wszelka niesamowitość gra tu znaczącą rolę. Zaczyna się jednak od tego, że do Sokołowska na DolnymCzytaj dalej Pewnej jesieni w uzdrowisku [Empuzjon, Olga Tokarczuk]

Mr. Carney i Mr. Ray [Rytm Harlemu, Colson Whitehead]

Najnowszą książkę dwukrotnego laureata Nagrody Pulitzera w kategorii literatury pięknej (którą to nagrodę otrzymał za Kolej podziemną, uhonorowaną także Nagrodą im. Arthura C. Clarke’a, i Miedziaki) nazywa się kryminałem, powieścią kryminalną albo i powieścią obyczajową z wątkami gangsterskimi. Nieistotne zaszufladkowanie gatunkowe, ważniejsze, jak się to czyta. A czyta się bardzo dobrze, bo to rzecz wciągającaCzytaj dalej Mr. Carney i Mr. Ray [Rytm Harlemu, Colson Whitehead]

Koczownicy nowej ery [Nomadland. W drodze za pracą, Jessica Bruder]

Oscarowa książka (w 2021 r. nagrodzona w kategoriach najlepszy film, najlepsza aktorka pierwszoplanowa i najlepszy reżyser), pokazująca, że, owszem, wędrówką życie jest człowieka, lecz czasem ta wędrówka jest jedynym wyjściem, by przeżyć to życie w miarę godnie i na swoich warunkach. Jessica Bruder, podczas pracy nad swoim reportażem, spędziła trzy lata w podróży i przejechałaCzytaj dalej „Koczownicy nowej ery [Nomadland. W drodze za pracą, Jessica Bruder]”

Babciu, jak żyć? [Tyłem do kierunku jazdy, Sylwia Chutnik]

To nie jest łatwa i przyjemna lektura. I dobrze, bo w życiu nie zawsze bywa i łatwo, i przyjemnie – zwłaszcza gdy się jest osobą niebinarną, ma dysfunkcyjną, niewspierającą rodzinę, w której jedyną bliską osobą jest szalona babcia. Która niestety już się żegna z tym padołem. Narratorki pierwszoosobowe mamy tu dwie: Stasia i Magda, babciaCzytaj dalej „Babciu, jak żyć? [Tyłem do kierunku jazdy, Sylwia Chutnik]”

Alternatywny PRL [Jak zawsze, Zygmunt Miłoszewski]

Co byś zrobiła/zrobił, gdybyś trafiła/trafił do alternatywnej wersji miasta (i lat) swojej młodości? Czy byłoby jak zawsze, czy jednak całkiem inaczej? Ta powieść Miłoszewskiego, reklamowana na okładce jako komedia ironiczno-romantyczna o parze, która dostała szansę przeżycia jeszcze raz swojej miłości. I o narodzie, który dostał szansę przeżycia jeszcze raz swojejhistorii. I o tym, co zCzytaj dalej „Alternatywny PRL [Jak zawsze, Zygmunt Miłoszewski]”

Cała prawda o bronowickim weselu [Złoty róg, Maryla Szymiczkowa]

Czwarty tom o perypetiach samozwańczej detektyw profesorowej Zofii Szczupaczyńskiej rozgrywa się w mglistym listopadzie 1900 r., jak zawsze w Krakowie i okolicach. Niedaleko jej kamienicy znaleziono ciało młodego człowieka, a już za kilka dni Lucek Rydel popełni mezalians, żeniąc się z córką gospodarza z podkrakowskich Bronowic… Profesorowa zrobi wszystko, by być na tym ślubie –Czytaj dalej „Cała prawda o bronowickim weselu [Złoty róg, Maryla Szymiczkowa]”

Pani na Chobielinie [Matka Polka. Anne Applebaum w rozmowie z Pawłem Potoroczynem]

Mówi o sobie, że ma trzy głosy wyborcze i zawsze z nich korzysta. Wybrała jednak Polskę na swój dom, razem z mężem odrestaurowali dworek w Chobielinie i właśnie tam czuje się u siebie. Pomimo że bywają chwile, gdy każdy z jej najbliższych przebywa na innym kontynencie, to w sumie są zwyczajną rodziną, która tylko czasamiCzytaj dalej „Pani na Chobielinie [Matka Polka. Anne Applebaum w rozmowie z Pawłem Potoroczynem]”

Nie za górami, nie za lasami [Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, Zbigniew Rokita]

Punktem wyjścia opowieści są wieloletnie poszukiwania rodzinnych korzeni przez autora. I wcale niebłahe dylematy: czy chwalić się pradziadkiem wcielonym do Wehrmachtu? Jaką narodowość podawać w spisie powszechnym? Polską? Niemiecką? Śląską? W 2021 r. ten reportaż młodego dziennikarza (rocznik 1989) został nagrodzony podwójną Nagrodą Literacką „Nike” – od jury i czytelników. Na język śląski ma goCzytaj dalej „Nie za górami, nie za lasami [Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, Zbigniew Rokita]”

O Polsce, której już nie ma [Rowerem przez II RP, Bernard Newman]

Fragmenty reportażu z 1934 r. autorstwa Bernarda Newmana, brytyjskiego dziennikarza, pisarza, żołnierza, autora piosenek i musicali, podróżnika, urzędnika, zamiłowanego cyklisty i domniemanego szpiega usłyszałam w pewnym radiu. Czytał je z iście angielską nonszalancją znakomity Rafał Zawierucha. Decyzja o poznaniu całej książki była szybka – a podczas lektury wciąż słyszałam w głowie głos Zawieruchy… Newman napisałCzytaj dalej „O Polsce, której już nie ma [Rowerem przez II RP, Bernard Newman]”