Łaska Anny Kańtoch to kolejna po Wierze powieść kryminalna tej autorki osadzona w czasach komuny. Wygląda na to, że lata 80., tak chętnie eksplorowane teraz w popkulturze chociażby za sprawą Stranger Things, sprawdzają się również jako tło kryminału.
Książka Kańtoch zadaje pytanie, czy niepamiętanie o zbrodni to faktycznie łaska. Mała Marysia znika w lesie na tydzień. Po tym czasie zostaje odnaleziona, ale ani ona, ani jej życie nie będą takie same. Marysia nie pamięta, co się z nią działo, a ciotka kategorycznie odmawia wracania do tej sprawy.
Po trzydziestu latach Marysia jest nauczycielką w pobliskiej podstawówce, ma objawy nerwicy lękowej i depresji, nie ułożyła sobie życia, ciotka umiera w szpitalu, a uczeń ginie w dziwnych okolicznościach, które zmuszają Marię do powrotu pamięcią do chwili zaginięcia. Czy niepamięć rzeczywiście jest łaską? Czy pamięć jest kluczem do rozwikłania serii morderstw popełnionych na nastolatkach?
Śmierć otacza i osacza Marię, wszyscy w miasteczku uważają, że jest zamieszana w coś podejrzanego, a może nawet sama jest zabójczynią. Ona jednak desperacjo próbuje odkryć powiązania pomiędzy ofiarami a własnymi przeżyciami. Jedyną osobą, która się nie odwraca od Marii w ty trudnym momencie jest koleżanka z pracy – Ala – nieco naiwna i sama doświadczona przez życie staje się dla bohaterki niespodziewanym oparciem i najbliższą osobą.
Łaska jest powieścią przewrotną, w której fabuła nie jest najmocniejszą stroną, a rozwiązanie zagadki kryminalnej nie kończy historii. Jak w poprzednich powieściach Kańtoch – na pierwszy plan wysuwają się sposób opowiadania, budowanie atmosfery – gęstej, przytłaczającej i dusznej – sposób narracji. W warstwie fabularnej słabym ogniwem (jak na kryminał) jest sprawca, bo w zasadzie od początku wiadomo, kto nim jest, ale bez odautorskiego wyjaśnienia ciężko dociec jego motywów.
Łaska pozostaje jednak – w moim mniemaniu – ucztą filologiczną, pełną nawiązań do klasycznych kryminałów, pięknych fraz, solidnej polszczyzny, bogatego języka. To dla mnie wystarczające argumenty, by przykryć niedociągnięcia fabularne.
Autor: Anna Kańtoch
Tytuł: Łaska
Wydawnictwo: Czarne
Data: 2019
Z drugiej strony 